Piękne dni i słuszne postulaty: Getto ławkowe i „numerus clausus”

Są takie chwile w życiu narodu, w którym budzi się instynkt samozachowawczy i reakcja obronna. Nasi poprzednicy ideowi doskonale rozumieli ówczesne zagrożenia. Nie dziwią więc dwa postulaty wysuwane przez nacjonalistyczną młodzież studencką w okresie przedwojennym: getto ławkowe i „numerus clausus”.

W latach 30. pod wpływem Młodzieży Wszechpolskiej i Obozu Narodowo-Radykalnego rektorzy wielu polskich szkół wyższych utworzyli tzw. getta ławkowe. W salach wykładowych wyznaczano ławki, w których musieli siedzieć studenci żydowskiego pochodzenia.

Numerus clausus (łac. zamknięta liczba) – zasada ograniczania liczby studentów uniwersytetów, motywowana przyczynami politycznymi lub czysto praktycznymi, stosowana zarówno w okresie międzywojennym, jak i po drugiej wojnie światowej. W Polsce próbowano formalnie wprowadzić numerus clausus już jesienią 1922 roku. Cykl wieców na uczelniach został poprzedzony memoriałem skierowanym do senatów szkół wyższych. Żądano w nim wprowadzenia numerus clausus, a konkretnie ograniczenia liczby studentów żydowskich do 11%. Takie żądanie powtarzało się również na pozostałych uniwersytetach. Podnoszone postulaty spotkały się jednak z zastrzeżeniami ze strony Ligi Narodów (wynikającymi z podpisania przez Polskę Traktatu Mniejszościowego w 1919 roku), a także protestami „postępowców”. Mimo to, uniwersytety, korzystając z autonomii decyzyjnej i w wyniku presji nacjonalistów stosowały zdrowe zasady.

23 listopada 1936 roku miała miejsce jedna z najgłośniejszych akcji polskich nacjonalistów – blokada Uniwersytetu Warszawskiego. Na czele protestu stanęli Jan Barański i Witold Borowski z Sekcji Młodych SN oraz Zygmunt Przetakiewicz z Ruchu Narodowo-Radykalnego „Falanga”. W akcji blokowania uczelni mającej formę strajku okupacyjnego brało udział ok. 1000 osób. Na bramie wejściowej zawisły transparenty z napisami „Śmierć żydokomunie i „Żądamy getta dla Żydów i obniżki opłat”. O godz. 0.45 w nocy z 24 na 25 listopada 1936 r. policjanci w hełmach i pancerzach przystąpili do pacyfikacji. Oskarżenia postawiono prawie 300 osobom.

Na podstawie: nacjonalista.pl

„Dzień bez Żydów. Żądamy urzędowego getta”