Ernst Jünger jest jedną z najwybitniejszych i zarazem najbardziej kontrowersyjnych postaci literatury niemieckiej XX wieku. Urodzony w 1895 roku, weteran I wojny światowej, był przeciwnikiem republiki weimarskiej i pewne nadzieje wiązał z Hitlerem, a w latach czterdziestych znalazł się w Paryżu w mundurze Wehrmachtu. Jego związki z ruchem nazistowskim były jednak luźne i bynajmniej nie jednoznaczne, rozczarowanie nastąpiło szybko, a „Na Marmurowych Skałach” (1939), najważniejsze obok głośnych dzienników dzieło Jüngera, stało się książką kultową w kręgach opozycji antyhitlerowskiej.
„Na Marmurowych Skałach” to capriccio, wizja senna, proza wywodząca się z ducha romantyzmu i ekspresjonizmu niemieckiego. Śródziemnomorską krainę, zamieszkaną przez lud prosty, uprawiający winorośl i żyjący według odwiecznych praw, atakują od północy barbarzyńskie hordy Nadleśniczego, który „nienawidził pługa, ziarna, winorośli i oswojonych zwierząt, gdyż mierziły go jasne osady i szczerość natury ludzkiej. Jego serce otwierało się dopiero wówczas, gdy bluszcz i mech zielenił”.
Część interpretatorów postrzega jego słynną powieść Na marmurowych skałach jako metaforyczną krytykę niemieckiego narodowego socjalizmu. Jednakże zarazem nie uchybiał się od służby wojskowej (jako oficer Wehrmachtu stacjonował w okupowanej Francji, gdzie spotykał się z Jeanem-Paulem Sartrem i Pablem Picassem), a po ostatecznej klęsce III Rzeszy nie zgodził się na wypełnienie denazyfikacyjnego kwestionariusza, co poskutkowało zakazem publikacji w brytyjskiej strefie okupacyjnej, który jednak dość szybko, bo już w 1945 r., uchylono. Nie zdecydował się na taki ruch, mimo że wcześniej tylko łut szczęścia uratował go od represji Gestapo.
Niechęć do totalitaryzmu nie zaowocowała jednak miłością do liberalnej demokracji, której mieli przewodzić „kelnerzy idei”, przynoszący w pięknym opakowaniu puste, nic nieznaczące frazesy. Ernst Jűnger nie widział dla siebie miejsca zarówno wśród dusznej, totalnej władzy nazistów, jak i w otoczeniu wolnościowych rządów większości, gdzie kolejne metody wyzwalania podmiotu szybko dawały się poznać jako nowe formy zniewolenia. W tym wypadku musiał zająć określoną postawę, której zdecydowanie powinien się przyjrzeć współczesny konserwatysta, podchodzący krytycznie do otaczającego go świata.
„Konserwatysta w epoce totalnej mobilizacji”
Ernst Jünger (1895-1998) – niemiecki żołnierz, działacz polityczny, pisarz. Autor słynnej książki wspomnieniowej W stalowych burzach (1920), eseju o świecie nowoczesnym Robotnik. Władztwo i kształt bytu (1932). W okresie hitlerowskim emigrant wewnętrzny, o czym świadczy powieść Na marmurowych skałach (1939). Jego twórczość inspirowana była czarnym romantyzmem, surrealizmem i realizmem magicznym (proza poetycka Awanturnicze serce, 1938). Jest autorem wielotomowych dzienników prywatnych, z których najsłynniejsze to Promieniowania (1949), obejmujące lata II wojny światowej, spędzone głównie w Paryżu. Po wojnie autor licznych esejów (Przy murze czasu, 1959), powieści (Szklane pszczoły, 1957), klasyk literatury powszechnej.
29 października 2021 o 18:07
Ernst Jünger (ur. 29 marca 1895 w Heidelbergu, zm. 17 lutego 1998 w Riedlingen) – niemiecki pisarz.
.
Ernst Jünger był niemieckim nacjonalistą, ale nacjonalizm pojmował na własny sposób. Podczas pierwszej wojny światowej jako żołnierz był wielokrotnie ranny i wyróżniany najważniejszymi odznaczeniami II Rzeszy, w czasie drugiej – już jako oficer – przebywał głównie w Paryżu. Jünger zachowywał dystans zarówno do NSDAP, do której nigdy nie przystąpił, jak i do osoby Hitlera. Powieść Jüngera Na marmurowych skałach postrzega się jako metaforyczną krytykę nazizmu.
.
Jünger przeprowadzał na sobie eksperymenty z wieloma narkotykami – m.in. jako jeden z pierwszych opisywał doświadczenia z LSD (znał się z jego odkrywcą, Albertem Hofmannem). Podróże pod wpływem psychodelików zainspirowały go do napisania Drogen und Rausch (Przybliżenia. Narkotyki i upojenie). Pisarz zajmuje się w niej filozoficznym aspektem odurzenia, ksiązka stanowi studium ludzkich transgresji i środków, za pomocą których ludzie przekraczali granice rzeczywistości. Ponadto pasją, która pochłaniała go przez całe życie, było zbieranie owadów.
.
Urodził się jako pierwsze dziecko aptekarza. W czasie jego dzieciństwa rodzina przenosiła się kilkakrotnie, między innymi do Hanoweru, gdzie Ernst uczęszczał do gimnazjum. Jako 18-latek pod wpływem książek opisujących przygody europejskich kolonizatorów w Afryce, zgłosił się do służby w Legii Cudzoziemskiej. Szybko jednak powrócił do Niemiec na skutek interwencji swojego ojca.
.
W 1914, po wybuchu wojny, zgłosił się na ochotnika do armii. W listopadzie 1915 został skierowany na front do Szampanii. Służył na froncie zachodnim, głównie we Francji. W ciągu kolejnych czterech lat czternastokrotnie był ranny, został odznaczony między innymi Krzyżem Żelaznym I klasy oraz Orderem Pour le Mérite – jako jeden z ostatnich. Był ostatnim żyjącym kawalerem tego orderu. Zakończył wojnę jako dowódca kompanii szturmowej w stopniu porucznika.
.
Po wojnie wydał swoje okopowe wspomnienia, które zostały entuzjastycznie przyjęte przez prawicową prasę. W 1923 zawiesił karierę w wojsku. Zajął się studiami – zoologią i filozofią – których jednak nie ukończył. Zwrócił się ku pracy pisarskiej i dziennikarskiej. Po przejęciu władzy przez nazistów odrzucił ich propozycje zajęcia miejsca w Reichstagu oraz członkostwa w tzw. akademii poetów (Dichterakademie). Pociągnęło to za sobą różne nieprzyjemności, m.in. przeszukanie mieszkania przez Gestapo.
.
W 1939 wydał powieść Na Marmurowych Skałach, która zapoczątkowała serię powieści fantastycznych w jego twórczości. Kolejne były: Heliopolis (1949), Szklane pszczoły (1957), Eumeswil (1977) oraz Problem Aladyna (1983). W Szklanych pszczołach Jünger poddał konserwatywnej krytyce rozwój techniczny – przeciwstawiał technikę naturze oraz zwrócił uwagę na zagrożenia ze strony postępu technicznego, a także na potrzebę przeciwdziałania im.
.
Po wybuchu wojny Jünger jako oficer Wehrmachtu został skierowany do stolicy okupowanej Francji, gdzie zajmował się cenzurą listów. W tym okresie nawiązał stały kontakt z przedstawicielami paryskich elit kulturalnych pozostałych po klęsce 1940 we Francji. Spotkał się m.in. z Jean-Paulem Sartrem i Picassem.
.
Po ostatecznej klęsce III Rzeszy pisarz nie zgodził się na wypełnienie denazyfikacyjnego kwestionariusza i otrzymał zakaz publikacji w brytyjskiej strefie okupacyjnej, który został uchylony w 1949. Wtedy mieszkał już w Wiflingen w Badenii-Wirtembergii. W dalszych latach swojego życia wciąż podróżował, brał udział w spotkaniach upamiętniających ofiary wojen, wydawał kolejne książki. Otrzymał wiele nagród literackich oraz niemieckich odznaczeń, w tym Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec.
29 października 2021 o 18:12
Recenzja „Publicystki politycznej” autorstwa redaktora magazynu „Szczerbiec”:
https://www.nacjonalista.pl/2010/05/02/ernst-junger-publicystyka-polityczna/