Knut Hamsun: Polowanie w lasach Północy

Pewien człowiek zapytał mnie, czy już nie poluję; nie słyszał bowiem ani jednego strzału w lasach górskich, chociaż dwa dni już przeleżał w zatoce, łowiąc ryby.

— Nie, nie polowałem, siedziałem w chacie, dopóki miałem co do jedzenia.

Trzeciego dnia poszedłem na polowanie. Las zazielenił się lekko, unosił się w nim zapach ziemi i drzew, dziki czosnek wypuszczał już zielone pędy spośród sczerniałego przez zimę mchu. Głowę miałem nabitą myślami i odpoczywałem często. W ciągu trzech dni nie widziałem nikogo, prócz tego jednego człowieka, rybaka, którego spotkałem wczoraj. Pomyślałem, że może natknę się na kogo dziś wieczorem, w drodze powrotnej, na skraju lasu, tam, gdzie ostatnio spotkałem doktora i pannę Edwardę. Możliwe, że pójdą znowu tamtędy na przechadzkę, może, a może i nie. Ale czemu właśnie o nich obojgu myślałem? Zestrzeliłem parę śnieguł i jedną zaraz przyrządziłem, po czym wziąłem Ezopa na smycz.

Jedząc, leżałem w suchym miejscu. Cisza na ziemi, jedynie łagodny powiew wiatru ją przerywał i niekiedy głos ptaka. Leżałem i patrzyłem na gałęzie, kołyszące się leniwie w powiewie; cichy ten wietrzyk spełniał swoje zadanie, roznosząc pył kwietny od gałązki do gałązki i napełniając nim wszelkie niewinne blizny. Las cały stał jakby w zachwyceniu. Liszka zielona wędruje wzdłuż gałązki, wędruje bezustannie, jak gdyby nie było wolno jej spocząć. Nic prawie nie widzi, chociaż ma oczy, często wyciągnie się w górę i maca w powietrzu, jakby w poszukiwaniu czegoś; wygląda niby kawałek zielonej nici, szyjącej powolnymi ściegami obrąbek wzdłuż gałęzi. Do wieczora może zajdzie tam, dokąd jej przeznaczono.

Cisza trwa. Wstaję i idę dalej, siadam i znowu wstaję. Jest około czwartej; o szóstej pójdę w stronę mej chaty i zobaczę, czy kogo nie spotkam. Mam jeszcze dwie godziny czasu, a już się cokolwiek niepokoję i strzepuję z ubrania wrzos i mech. Znam miejsca, obok których przechodzę, drzewa i kamienie stoją tam, jak stały w samotni, suche liście szeleszczą pod mymi stopami. Monotonny szum i drzewa znajomki — to dla mnie aż nadto dużo, szczególna wdzięczność mnie przepełnia, wszystko ze mną obcuje, jednoczy się ze mną, kocham wszystko! Siedząc tam i rozmyślając o swych sprawach, podnoszę jakąś leżącą u mych stóp suchą gałązkę i trzymam ją w ręce, i przyglądam się jej. Gałąź jest prawie całkiem spróchniała, mizerna jej kora wzrusza mnie, litość budzi się w sercu. Kiedy się więc dźwigam, by iść dalej, nie odrzucam gałązki od siebie, lecz kładę ją na ziemi, i stoję nad nią i lubuję się w niej; na koniec, w chwili opuszczenia jej, jeszcze raz na nią spoglądam — przez łzy.

I oto już godzina piąta. Słońce niedokładnie wskazuje mi czas; przez cały dzień wszakże szedłem ku zachodowi i wyprzedziłem może mój zegar słoneczny przy chacie o jakieś pół godziny. Wszystko to biorę w rachubę; lecz mimo to do szóstej pozostaje jeszcze godzina. Przeto znowu się dźwigam i idę dalej. A listowie szeleści pod moimi stopami. I tak oto mija godzina.

Poniżej, tuż pod sobą, widzę potok i mały młyn, który zimą był zamarznięty, i zatrzymuję się; młyn jest w ruchu, huk jego budzi mnie, staję w miejscu i nagle. — „Za późno” — mówię głośno. Ból mnie przeszywa, natychmiast zawracam z drogi i wracam do chaty, lecz jednocześnie wiem, wiem, że już za późno. Przyśpieszam kroku, biegnę; Ezop rozumie, że to coś znaczy, szarpie smyczą, ciągnie mnie, skowyczy i bardzo mu pilno. Suche liście rozpryskują się dokoła nas. Kiedyśmy jednak zeszli na dół na skraj lasu, nie było nikogo, tak, wszędzie cicho, nie było nikogo.

— Nie ma tu nikogo! — powiedziałem. A przecie było tak, jak przewidywałem, nie gorzej.

Nie zatrzymując się dłużej, gnany wszystkimi myślami, podążyłem naprzód, minąłem chatę moją, zszedłem na dół, do Sirilundu, wraz z Ezopem i z torbą myśliwską i ze strzelbą, ze wszystkim.

Pan Mack przyjął mnie niezmiernie uprzejmie i zaprosił do wieczerzy.

Knut Hamsun

Fragment powieści „Pan”. W Polsce wydało ją m.in. wydawnictwo „Zysk i S-ka”.