Manuel Hedilla – symbol falangistowskiego oporu

Gdy w opracowaniach poświęconych hiszpańskiemu nacjonalizmowi pojawia się Falanga (pełna nazwa: Falanga Hiszpańska – Związki Ofensywy Narodowo-Syndykalistycznej, FE-JONS), natychmiast pierwszym skojarzeniem jest postać Jose Antonio, twórcy organizacji i jej pierwszego szefa krajowego, który został zamordowany przez czerwonych siepaczy 20 listopada 1936 roku. Ten gigant Narodowej Rewolucji zapisał sobie na trwale miejsce w historii. Niewielu jednak pamięta o jego formalnym następcy – Manuelu Hedilli.

Manuel Hedilla urodził się 18 lipca 1902 roku w głęboko katolickiej i robotniczej rodzinie. Szybko musiał wziąć na siebie trud utrzymania rodziny po śmierci ojca i dziadka. W roku 1934 wstępuje w szeregi Falangi, a już w marcu 1935, dzięki dużym sukcesom w pozyskiwaniu nowych działaczy, zostaje z nominacji Jose Antonio szefem organizacji w Santander. W listopadzie tego samego roku Manuel Hedilla zostaje członkiem Rady Politycznej FE-JONS.

Po wybuchu powstania tysiące falangistów trafia do więzień i zostaje zamordowanych. Taki los spotyka między innymi Jose Antonio. Szybko więc pojawia się kwestia następcy. Zostaje nim de facto Manuel Hedilla, reprezentant nieprzejednanego skrzydła partii, przeciwnego wszelkim paktom z siłami konserwatywno-monarchistycznymi i stojącego na gruncie czystego narodowego syndykalizmu. W tym samym czasie formacje falangistów bezwzględnie zwalczają komunistów, trockistów i innych zwolenników uczynienia z Hiszpanii „sowieckiego raju”. 16 kwietnia 1937 roku zwolennicy Hedilli zajmują siedzibę główną Falangi w Salamance, usuwając z niej konserwatywną frakcję.  Dwa dni później Hedilla jest już formalnym szefem FE-JONS. Jednak kręgi skupione wokół gen. Franco nie pozostawały bierne. 19 kwietnia Franco wydaje słynny dekret unifikacyjny, na którego mocy FE-JONS została połączona z tzw. karlistami i pomniejszymi organizacjami w jeden twór – Hiszpańską Falangę Tradycjonalistyczną i Związki Ofensywy Narodowo-Syndykalistycznej. Hedilla odmawia łączenia się z reakcjonistami, zostaje oskarżony o spisek i skazany na karę śmierci. Wskutek interwencji Włoch i Niemiec zostaje ona zamieniona na karę dożywotniego więzienia.

W nowej, zjednoczonej partii nurt falangistowski stopniowo był wypierany, aż w końcu, zanim zmieniła ona nazwę na Ruch Narodowy, stała się ona konserwatywnym i biurokratycznym molochem, mającym niewiele wspólnego z ideami Jose Antonio. Karierę w ruchu zaczęli robić zwykli oportuniści, którzy po śmierci gen. Franco szybko rozmontowali stworzony przez niego system.

Manuel Hedilla spędził 4 lata w więzieniu na Wyspach Kanaryjskich, a następnie do 1947 roku przebywał w odosobnieniu na Majorce. Po wyjściu na wolność stał się żywym symbolem falangistowskiego oporu przeciwko systemowi frankistowskiemu, wycofał się jednak z życia politycznego. Młodzi ludzie przekonani, iż Franco skompromitował i wypaczył idee Jose Antionio, już od końca lat 50-tych w warunkach półlegalności próbowali podtrzymywać płomień narodowego syndykalizmu. Najpierw były to Kręgi Doktrynalne im. Jose Antonio, później Front Studentów Syndykalistów. Hedilla, kierując się swoimi katolickimi zasadami moralnymi, wybaczył i nie wypomniał publicznie lat prześladowań. Na sugestie, iż powinien dążyć do odbudowy Falangi i kontynuacji nurtu „autentycznego” odpowiadał, iż „Franco zabił Falangę w 1937 roku i nie można już wskrzesić czegoś, co zostało uśmiercone”.

Manuel Hedilla odszedł do Pana 4 lutego 1970 roku.

WT

Przedruk całości lub części wyłącznie po uzyskaniu zgody redakcji.