Bogusław Koniuch: Spółdzielnie socjalne

W tym krótkim tekście chciałbym przybliżyć czytelnikom nacjonalista.pl, czym jest spółdzielnia socjalna, jakie są jej założenia i cele i kto może być beneficjentem takiej spółdzielni.

Spółdzielnie socjalne mają na celu aktywizację ludzi wykluczonych społecznie: bezdomnych, długotrwale bezrobotnych, wychodzących z zakładów karnych i mających trudności z adaptacją w społeczeństwie, chorych psychicznie, uzależnionych od alkoholu i narkotyków ( po przejściu terapii w zakładzie leczenia odwykowego), niepełnosprawni. Działalność spółdzielni socjalnych ma dwojaki charakter. Po pierwsze jej celem jest powrót do uregulowanego życia społecznego i zawodowego poprzez społeczną reintegrację jej członków, przez co należy rozumieć działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu oraz zawodowej reintegracji jej członków, przez co należy rozumieć działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy- a działania te nie są wykonywane w ramach prowadzonej przez spółdzielnię socjalną działalności gospodarczej. Ponadto celem spółdzielców jest prowadzenie przedsiębiorstwa w oparciu o wspólną pracę. Również może ona prowadzić działalność społeczną, kulturalno-oświatową oraz społecznie użyteczną – zarówno na rzecz swoich członków jak również środowiska lokalnego. Cele te są finansowane z nadwyżki bilansowej, która nie może być podzielona między członków spółdzielni. Działalność gospodarcza może przybierać wiele form. Wszystko zależy od umiejętności i kreatywności jej członków. Spółdzielnie mogą oferować wykonywanie różnych usług, produkować towary, handlować. Często zajmują się tworzeniem stron WWW itp.

Co jest potrzebne by założyć taką spółdzielnię. Po pierwsze i chyba najważniejsze- chętni. Aby móc zacząć myśleć o założeniu spółdzielni socjalnej potrzebnych jest 5 osób a maksymalnie nie powinno być ich więcej niż 50. Praca w spółdzielni, a także zarządzanie spółdzielnią opiera się na wspólnym zaufaniu członków i bliskich relacjach. Powołując do życia Spółdzielnię Socjalną i nadając jej określoną nazwę, należy zawrzeć w nazwie sformułowanie „Spółdzielnia Socjalna”. Wymagane jest również by 50% osób w takiej spółdzielni wywodziło się z kręgu osób wykluczonych społecznie.

Spółdzielnie mogą także liczyć na pomoc państwa. Zwalnia się je z opłat rejestracyjnych. Osoby chcące założyć taką spółdzielnie mogą dostać z Funduszu Pracy jednorazowe środki nieprzekraczające 4 krotnego przeciętnego wynagrodzenia a przystępujący mogą dostać z tego funduszu 3 krotność przeciętnego wynagrodzenia. Osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako osoba bezrobotna albo poszukująca pracy może otrzymać ze środków Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych środki na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej w wysokości nie wyższej niż piętnastokrotność przeciętnego wynagrodzenia. Spółdzielnia socjalna może stosować uproszczone zasady rachunkowości, jeżeli jej przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły równowartości 1.200.000 EUR. Ponadto zwalniane są z podatku dochodowego dochody spółdzielni przeznaczane (wydatkowane w roku podatkowym) na społeczną i zawodową reintegrację jej członków; daje możliwość uczestniczenia w otwartych konkursach ofert na realizację zadań publicznych (podobną możliwość, opisaną w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, mają organizacje pozarządowe: stowarzyszenia, fundacje czy organizacje kościelne); pozwala spółdzielniom korzystać z pracy/ pomocy wolontariuszy; w spółdzielni socjalnej mogą też pracować osoby skazane na karę ograniczenia wolności (zasady ich pracy określa Kodeks karny wykonawczy), nie mogą być jednak jej członkami. Spółdzielcy mogą również liczyć na okresową (przez 12 miesięcy) refundację.

Jak widać spółdzielnie socjalne są realną alternatywą dla osób wykluczonych społecznie, a które chcą poprawić swój los. Nie wszystko jednak jest takie proste jakby się wydawało. Są również mankamenty takiej działalności. Jak zwykle chodzi o pieniądze. To, co państwo może zapewnić jest stosunkowo małą kwotą i skazuje je na prowadzenie jedynie prostych prac. Problemem jest także zdobycie kredytu czy choćby założenie konta bankowego. Zniechęcić może również biurokracja. Zanim uda się założyć spółdzielnię potrzeba wypełnić sporo papierów, co może skutecznie odstraszyć potencjalnych spółdzielców. Mimo to powstaje w Polsce coraz więcej takich inicjatyw. Według katalogu Spółdzielni Socjalnych jest ich w naszym kraju 289.

Źródła:
Obywatel

http://pl.wikipedia.org/wiki/Sp%C3%B3%C5%82dzielnia_socjalna

http://pomocspoleczna.ngo.pl/x/230452

http://www.forumwalbrzyskie.hb.pl/index.php?s=socjalne

http://www.promotion.org.pl/spoldzielnie.htm