Zachodni świat musi mieć swoje „czarne charaktery”. Całkiem prominentnym w tym gronie jest libijski przywódca, Muammar Kaddafi. Takie „czarne charaktery” pełnią funkcje podpory w wojnie prowadzonej przez rządy Zachodu przeciwko jego populacji; mówią oni: „Jeśli myślicie, że tutaj jest źle, to spójrzcie co oni wyprawiają!” Rzeczywiste dowody niesprawiedliwości, jeśli w ogóle są przedstawiane, mają słabe podstawy i są raczej mało przekonujące.
Mając to na względzie, może być pouczającym zapoznanie się z ideologicznym tekstem Kaddafiego, Zieloną Książką. Część pierwsza Zielonej Książki dotyczy problemu władzy w społeczeństwie politycznym i skupia się na konflikcie pomiędzy dwoma różnymi koncepcjami demokracji: reprezentatywną i bezpośrednią, w ciągu dwóch ostatnich wieków, wspólnymi dla europejskiego myślenia.
Kaddafi uważa demokrację reprezentatywną za, z konieczności, demagogiczną i oszukańczą, ponieważ sprzyja ona rozwojowi systemu partyjnego, w którym lud dzieli się na grupy interesu, które konkurują ze sobą, niszcząc jakąkolwiek możliwość konstruktywnej pracy, szkodząc narodowi jako całości. Znaczenie tej krytyki jest oczywiste dla współczesnego świata, ale Kaddafi na tym nie poprzestaje. Przedstawia on również pewne konstruktywne propozycje zastąpienia reprezentatywnego systemu parlamentarnego przez koncepcję porządku ludowego. W tej strukturze lud jest podzielony na podstawowe kongresy ludowe, które wybierają komitety administracyjne zastępujące rządową biurokrację. Zagadnienia omawiane na tym poziomie zostają następnie przekazane Zgromadzeniu Ludowemu, które podejmuje decyzje ustawodawcze odpowiednie dla narodu jako całości. Ta koncepcja władzy politycznej jest, co do zasady, podobna dla anglosaskiego systemu zgromadzeń notablów, w których wioskowa wspólnota uczestniczyła bezpośrednio w podejmowaniu decyzji dotyczących jej przeznaczenia.
Zdając sobie sprawę z tego, że fundamentalne problemy ekonomiczne pozostały nierozwiązane mimo wielu reform ostatnich dekad, druga część Zielonej Książki proponuje socjalizm jako rozwiązanie ekonomicznego kryzysu. Kaddafi uważa, że kluczowy ekonomiczny i ergonomiczny problem dotyczy natury produkcji, relacji między robotnikiem, który produkuje a produktem jako takim.
Mimo że poglądy Kaddafiego na ekonomiczne partnerstwo i współpracę powielają te prezentowane przez europejskie ruchy robotnicze, jego podejście wydaje się zależeć w dużym stopniu od egalitarnych poglądów na człowieka, żądania absolutnej równości w dochodach pochodzących z aktywności gospodarczej i odrzuceniu, w ogóle, „osiągania zysków”. Podniesione kwestie dotyczą ustalenia poziomu dochodów niezależnych od wysiłków. Ale – jeśli jakaś osoba pracuje ciężej lub jest bardziej kreatywna niż inna, czyż nie zasługuje na większą nagrodę? Kaddafi stwierdził, że granice zostają przekroczone, gdy potrzeby drugiej osoby zostają naruszone – ale, poza tymi dotyczącymi podstaw egzystencji, „potrzeby” nieustannie się zmieniają i są trudne do zdefiniowania. Takie egalitarne podejćcie może doprowadzić do do degeneracji do pasożytowania na ciele bardziej zdolnych i dynamicznych elementów populacji. W opinii recenzenta kluczowym jest zachowanie ekonomicznej równości w pewnych granicach i utrzymanie społecznej mobilności. Celem tej otwartej ale surowej struktury powinno być osiągnięcie równowagi w której jest dostateczna ilość miejsca na innowacje dla uzdolnionych, bez poważnych nierówności, które prowadzą do walki klas i ostatecznego zniszczenia narodu. Część trzecia Zielonej Książki skupia się na społecznym aspekcie Trzeciej Teorii Światowej autorstwa Kaddafiego. Zasadniczym dla tej teorii jest podkreślenie znaczenia narodowej tożsamości, która jest wyrazem potrzeby przetrwania wspólnoty, która to wspólnota ma skłonność do podkreślania swojego jestestwa wbrew dominacji różnorodnych historycznych imperiów. W pewien sposób proroczo, Kaddafi, w czasie gdy pisał swoją książkę, przewidział, że świat wchodzi w okres w którym nacjonalizm ponownie zyska na znaczeniu; zajmie jeszcze wiele lat aż jego pełna implikacja stanie się jasna.
Badając społeczną teorię Zielonej Książki, znajdziemy w niej uznanie istotności grup pośredniczących między jednostką a narodem, a konkretnie rodziny i plemienia, które to instytucje pełnią funkcję podstawowej ochrony wspólnoty, edukacji i wychowania moralnego. Pogląd Kaddafiego na społeczną rolę kobiet odzwierciedla europejskie poglądy anty-feministyczne, które podkreślają zasadniczą ważność i równość kobiet, ale akceptują przy tym różnicie społeczne i biologiczne role pełnione przez odmienne płcie. Idee dotyczące metod edukacyjnych są zasadniczo wolnościowe, autor proponuje żeby decyzja o kwestiach dotyczących przedmiotów szkolnych została pozostawiona indywidualnemu wyborowi (wizja szalonego pędu do studiów nad Coronation Street!). Wydaje się to nad wyraz idealistyczne, jeśli weźmie się pod uwagę ewidentną porażkę „dziecko-centrycznego” podejścia panującego w brytyjskim systemie edukacji od kilku dekad.
Oczywiście trudno jest uzyskać solidne informacje o kraju i jednostkach wobec których zachodni establishment jest wrogi. Konsekwentnie, trudno jest oceniać jak te idee działają w samej Libii. Jednakże, autor przywołuje reakcje na libijską politykę, opisując szok wywołany w zachodnich kręgach rządzących przez przedstawienie kongresom ludowym spraw polityki zagranicznej i przemysłu naftowego. Wyobraźmy sobie coś takiego w Wielkiej Brytanii – w tej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością!
Jakakolwiek jest rzeczywistość w Libii, jasnym jest, że Zielona Książka jest dowodem na chęć wyjścia poza kapitalistyczno-marksistowski paradygmat, do odrzucenia filozofii ekonomizmu na rzecz tej, która uznaje potrzebę narodowej tożsamości, polityki uczestniczącej i sprawiedliwości społecznej. Zielona Książka nie jest panaceum na wszystkie choroby. Nie powinniśmy też oddawać jej kultu podobnego do tego, który maoiści oddawali w latach 60-tych Małej Czerwonej Książeczce. Winna ona jednak być czytana przez tych, którzy chcą lepiej zrozumieć świat podejmujących decyzje przywódców i przez tych, którzy zaangażowani są w proces budowy nowej ideologii dla nowego świata.
Peter White
Tłumaczenie: Tomasz Panek
Źródło: Xportal.press
Najnowsze komentarze