Jacek Bartyzel: Kłamliwa moralność komunistyczna

Był taki pisarz – Arthur Koestler – mam wrażenie, że dziś zapomniany, chociaż miał swoje pięć minut sławy. Węgierski Żyd, poliglota, komunista (należał do niemieckiej kompartii) i agent Kominternu, właściwie kanalia (zadenuncjował nawet do GPU – tak jak Brecht, notabene – swoją byłą kochankę, która w wyniku donosu została zabita; choć był świadkiem Wielkiego Głodu na Ukrainie, opisywał go jako akt koniecznego postępu). W czasie procesów moskiewskich w 1937 roku „rozczarował się” do komunizmu realnego, wystąpił z partii i w 1940 roku opublikował powieść „Ciemność w południe” (mam jeszcze dziś polski przekład, wydany u Giedroycia, który sobie przywiozłem w 1989 roku z Paryża), będącą jego wizją Wielkiej Czystki, której główny bohater – komunista Rubaszow wzorowany był głównie na postaci Bucharina. Powieść oddaje w jakiejś mierze grozę systemu, w którym starzy żydobolszewicy, sprawcy rewolucji, którzy sami nagle znaleźli się w trybach terroru, oskarżają się o najbardziej absurdalne „zbrodnie”, co zresztą jest pochodną kłamliwej moralności komunistycznej, w której jedynym kryterium dobra i zła jest to, co służy sprawie rewolucji, a co jej stoi na drodze, toteż muszą uznać, że jeżeli oskarżenie ich o czyny, których nie popełnili, jest konieczne dla zwycięstwa sprawy komunizmu, to nie mają argumentu, aby się do ich popełnienia nie przyznać i zgodzić na własne unicestwienie.

W opowieści Koestlera jest jednak jeden (właściwie nie jeden, ale szczególnie wymowny) szczegół, który zdradza, że autor, mimo umiejętności ewokowania nastroju posępnej grozy, nie miał pojęcia o tym, co rzeczywiście działo się w sowieckich więzieniach-katowniach, bo nigdy się z nimi nie zetknął osobiście, a który nie uszedł uwadze tych recenzentów, którzy (jak Gustaw Herling-Grudziński) w tych więzieniach byli. Jako szczególną w jego (Koestlera) mniemaniu katuszą zadawaną więźniom na Łubiance było bowiem to, że otrzymywali oni na śniadanie bardzo słabą herbatę, w której pływały zaledwie cieniutkie plasterki cytryny.

Czemu o tym teraz właśnie piszę? Ano dlatego, że przypomniałem sobie o tym wczoraj, kiedy zwiedzałem (o ile to stosowne w tym wypadku słowo, ale innego nie znajduję), Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w dawnym więzieniu śledczym UB na Rakowieckiej w Warszawie. Tam, w celach, jedyną wodą, którą więźniowie mogli pić oraz umyć się, przemyć rany i wyprać swoje rzeczy była woda w śmierdzącym fekaliami klozecie. Gdyby więźniom tym zaserwowano najsłabszą nawet herbatę i jeszcze z plasterkami, choćby całkiem przezroczystymi, cytryny, byłoby to dla nich niewyobrażalnym wręcz szczęściem w nieszczęściu.

Tak, w takim miejscu, w tym piekle na ziemi, demaskuje się w całej groteskowo-absurdalnej postaci kłamstwo „rozczarowanego komunisty”, dla którego godny współczucia i zasługujący na uwznioślenie jest tylko marny koniec innych „ideowych komunistów”. Bo przecież dla tych „faszystowskich zbrodniarzy”, których więziono na Rakowieckiej, Koestler miałby tylko pogardę i nienawiść, uznając ich za mierzwę Historii w marszu ludzkości ku świetlanej przyszłości.

Jacek Bartyzel

Helena Wolińska – żydowska prokuratur, która oskarżała żołnierzy formacji niepodległościowych w sfingowanych procesach. Po 1968 roku też była „rozczarowaną komunistką” i przedstawiała się jako ofiara „represji politycznych” i „czystek etnicznych”. Nie wyraziła skruchy za pomordowanych w następstwie jej działań polskich patriotów.

Źródło: facebook.com