Wyatt: Reconquista – idee radykalnego nacjonalizmu wśród Latynosów w USA i Meksyku

Tematem artykułu jest szeroko pojęty latynoski nacjonalizm w jego radykalnej[1] wersji w Stanach Zjednoczonych i w Meksyku, a dokładnie jego następujące formy: meksykański nacjonalizm optujący za Wielkim Meksykiem i chicanoski nacjonalizm. Przed opisaniem jego poszczególnych form wyjaśnione zostanie znaczenie koncepcji „Reconquista” w tworzeniu tych ruchów, ponieważ to właśnie meksykańska koncepcja „rekonkwisty” wyjaśnia znaczenie nacjonalizmu latynoskich obywateli południowych stanów USA. Wyjaśnione zostanie również znaczenie koncepcji „rasy” (La Raza) w nacjonalizmie latynoskim (meksykańskim i chicanoskim). Pominięte zostaną koncepcje latynoskiego nacjonalizmu z innych krajów latynoamerykańskich oraz pominięta zostanie koncepcja panlatynizmu zakładająca zjednoczenie całego obszaru Ameryki Łacińskiej lub jej hiszpańskojęzycznej części.

Obie formy nacjonalizmu latynoskiego w Stanach Zjednoczonych mają swoje początki w ruchu „Reconquista”. Korzeni tego ruchu można doszukiwać się już w okresie końca pierwszej połowy XIX wieku, gdy Meksyk utracił terytoria obecnych południowo-zachodnich stanów USA takich jak m. in. Teksas, Kalifornia, Arizona, Nowy Meksyk. Zdobycie tych terenów przez Stany Zjednoczone zapoczątkowało politykę wypierania ludności hiszpańskojęzycznej i rdzennie amerykańskiej przez białych protestanckich osadników wspieranych przez politykę tożsamościową rządów amerykańskich opartych na tożsamości amerykańskiej rozumianej jako koncepcja „WASP”[2]. To oraz antykatolicka polityka Stanów Zjednoczonych[3] zaogniły konflikt pomiędzy białą ludnością protestancką, a katolicką ludnością latynoską, który w przyszłości może się nasilać z uwagi na coraz większy odsetek ludności latynoskiej w południowo-zachodnich stanach USA, na który nakładają się wyższy przyrost naturalny Latynosów, latynoska imigracja z Ameryki Łacińskiej (zwłaszcza z Meksyku) oraz emigracja białych nielatynoskich Amerykanów. Wzrost odsetka ludności latynoskiej na terytoriach Kalifornii, Arizony, Nowego Meksyku i Teksasu jest dodatkowym paliwem napędzającym idee „rekonkwisty”.

Nacjonalizm latynoski w obu odmianach (meksykańskiej i w odmianie chicano) ma charakter etniczno-rasowy, jednakże pojęcie etniczności i rasy inaczej jest rozumiane niż w przypadku etnicznych nacjonalizmów narodów i ras o spójnej etnogenezie, np. polskiego nacjonalizmu, białego lub czarnego nacjonalizmu. Etniczność i rasa w ujęciu latynoskim nie posiada stricte biologicznego charekteru, ponieważ sami Latynosi posiadają złożoną etnogenezę. Etniczność Latynosów można podzielić „stałą” (a „stałą” można podzielić na „stałą większościową” i „stałą mniejszościową”) oraz na „zmienną”. „Stałą większościową” jest w tym przypadku ludność mieszanego, europejsko-indiańskiego pochodzenia[4] stanowiąca główny trzon populacji latynoskiej. „Stałą mniejszościową” są indiańskie grupy etniczne takie jak ludność Nahua lub Majowie oraz biali kreole, głównie pochodzenia iberyjskiego. „Stałe mniejszościowe” łączy ze „stałą większościową” wspólnota kultury i przeznaczenia, której rdzeniem są kultura śródziemnomorska z elementami indiańskimi. „Zmiennymi” są Latynosi innego pochodzenia rasowego niż białe/europejskie, indiańskie lub metyskie, np. są nimi Latynosi pochodzenia afrykańskiego, wschodnioazjatyckiego, indyjskiego lub bliskowschodnio-południowoafrykańskiego.

Czym więc jest rasa i etniczność latynoska? Jest to zbiór ludności, której głównym trzonem są przedstawiciele „stałych” i to oni stanowią główny motor napędowy rasy Latynosów. Kto jest etnicznym Latynosem? Etnicznym Latynosem jest osoba wychowana w kulturze latynoskiej, której językiem ojczystym jest język hiszpański (w przypadku Brazylijczyków portugalski) i/lub języki grup etnicznych związanych z Latynosami (np. języki meksykańskich Indian), której rodzice są etnicznie i/lub kulturowo Latynosami. Kultura latynoska uformowała się pod wpływem wiary katolickiej, niekiedy zmieszanej z folklorem latynoskim i jest ona regionalną (latynoamerykańską) odmianą cywilizacji łacińskiej z elementami indiańskimi. Etniczność latynoską można porównać do etniczności arabskiej, ludów turańskich, Hindusów lub do tożsamości eurazjatyckiej. Prof. Aleksandr Dugin opisując tożsamość Rosji[5] używa pojęć „stała” i „zmienna”, gdzie „stałą” jest biała ludność etnicznie rosyjska pochodzenia słowiańskiego, a „zmiennymi” są tradycyjne mniejszości narodowe Rosji pochodzenia kaukaskiego, turańskiego itd. Podobnie etniczność arabska bazuje na pewnych podobieństwach rasowych między Arabami z różnych państw arabskich, ale etniczni Arabowie generalnie nie należą do jednej rasy. Obok ludności semickiej występuje ludność pochodzenia negroidalnego (np. Sudańczycy, Mauretańczycy) lub nawet ludność rasowo przypominająca Europejczyków. Podobne znaczenie etniczności posiada turecki nacjonalizm, konkretnie panturkizm, który obejmuje Turków/Turanów należących do rasy białej, żółtej, semickiej oraz do form mieszanych pomiędzy tymi rasami. Podobne rozumienie etniczności występuje w indyjskim nacjonalizmie w formie występującej pod nazwą „Hindutwa”. Tak rozumiana etniczność różni się od etniczności ludów europejskich, które można zaklasyfikować do jednej białej rasy[6] i które pokrywają się w większym stopniu z tożsamością biologiczno-genetyczną człowieka. Jednak nie znaczy to, że tak rozumiana etniczność i rasowość neguje całkowicie znaczenie biologii. Różnica jest taka, że ma ona bardziej złożony charakter, mniej pokrywa się z biologią niż w przypadku narodów europejskich lub niektórych narodów wschodnioazjatyckich, względnie afrykańskich[7].

W opisie poszczególnych odmian latynoskiego nacjonalizmu (meksykańskiego i nacjonalizmu chicano) opisane zostanie zdanie tych poszczególnych ruchów na temat etniczności i rasy latynoskiej. Przed przystąpieniem do opisu poszczególnych odmian latynoskiego nacjonalizmu wyjaśnię podstawową różnicę pomiędzy meksykańskim nacjonalizmem, a chicanoskim nacjonalizmem. Meksykański nacjonalizm bazuje na wspólnej tożsamości ludów latynoskich państw Ameryki Środkowej i USA, w swojej irredentystycznej wersji chce połączyć terytoria zamieszkałe przez tą ludność w jedno państwo, które można określić mianem ‘Wielki Meksyk’. Tego typu postulaty mieszczą się w granicach wspomnianej koncepcji „Reconquista” i w postulatach Nacjonalistycznego Frontu Meksyku (o którym będzie mowa), który chce zjednoczenia z Meksykiem państw Ameryki Środkowej oraz chce powrotu południowo-zachodnich stanów USA do Meksyku. Nacjonalizm chicanoski dąży do powstania odrębnej tożsamości narodowej amerykańskich Latynosów i często jest porównywany z separatystycznymi nacjonalizmami południowo-zachodnich stanów USA, takimi jak kalifornijski nacjonalizm lub teksański nacjonalizm[8].

1. Meksykański nacjonalizm, meksykanizm

Pierwszą formą latynoskiego nacjonalizmu, którą opisuję jest meksykański nacjonalizm zwany inaczej meksykanizmem, w swojej irredentystycznej wersji jest nazywany ideologią wielkomeksykańską. W skrócie powtarzając najważniejsze informacje: jest to ruch bazujący na wspólnej tożsamości wszystkich Meksykanów, Latynosów mieszkających w USA, niekiedy również zalicza do Meksykanów mieszkańców państw środkowoamerykańskich[9]. Meksykański nacjonalizm jest ideologią wielkopaństwową, jego ambicją jest uczynienie z Meksyku w pełni suwerennego mocarstwa z własną przestrzenią geopolityczną. W niniejszym podrozdziale będą opisane dwa istniejące dzisiaj radykalnie nacjonalistyczne i narodowo-rewolucyjne ugrupowania, które można nazwać ‘tercerystycznymi’, a w potocznym rozumieniu „neofaszystowskimi” lub „skrajnie prawicowymi”: Nacjonalistyczny Front Meksyku i Związek Narodowo-Synarchistyczny (znany bardziej jako Unia Narodowo-Synarchistyczna). Pominięte zostaną liczne historyczne ugrupowania faszystowskie, falangistowskie i generalnie parafaszystowskie, w tym istniejąca stosunkowo niedawno[10] Meksykańska Partia Demokratyczna opisywana jako „neofaszystowska”, „ultranacjonalistyczna” i katolicka. W tekście nie będą opisywane koncepcje narodowej lewicy typu zapatyzm, ideologia ruchu MORENA związana z obecnym prezydentem Meksyku Andrés Manuelem López Obradorem. W opisywaniu meksykańskiego nacjonalizmu pominięty zostanie neopogański meksykański nacjonalizm Mexicayotl.

Nacjonalistyczny Front Meksyku znany również pod nazwami Organizacja Narodowej Woli oraz Front Narodowo-Meksykanistyczny jest narodowo-rewolucyjnym ugrupowaniem politycznym łączącym ze sobą terceryzm, latynoski identytaryzm i narodowy socjalizm. W sferze gospodarczej odrzuca zarówno kapitalizm, jak i marksizm odwołując się do dystrybucjonizmu, korporacjonizmu, syndykalizmu oraz niemarksistowskich form socjalizmu. Popiera uprzemysłowienie Meksyku, zatrzymanie inwazji obcego kapitału, rozwój odnawialnych źródeł energii. Optuje za zerwaniem z niekorzystnych dla Meksyku umów międzynarodowych. Nacjonalistyczny Front Meksyku chce ochrony meksykańskiego rolnictwa poprzez wspieranie budownictwa wiejskiego (element agrarno-ruralny ideologii) oraz ograniczenie zagranicznego importu. FNM jest zdecydowanie przeciwko dominacji banksterów w meksykańskiej gospodarce. W administracji jest zarówno przeciwko nadmiernemu centralizmowi niszczącemu meksykańskie regiony, jak i jest przeciwko nadmiernemu federalizmowi rozbijającemu jedność Meksyku. Jak już zostało wspomniane, FNM popiera zjednoczenie państw środkowoamerykańskich z Meksykiem oraz popiera powrót do Meksyku terytoriów północnych odebranych Meksykowi przez Stany Zjednoczone. Oba te postulaty są określone odpowiednio w 24 i 25 punkcie programu. Kwestie etniczno-rasowe wyglądają w partii następująco. Nacjonalistyczny Front Meksyku odwołuje się zarówno do indiańskiego dziedzictwa Meksyku poprzez postulat pielęgnacji indiańskich tradycji oraz tożsamości meksykańskich ludów indiańskich, jak i do dziedzictwa europejsko-aryjskiego, zwłaszcza hiszpańskiego (dziedzictwo hispanidad). Odwołują się do takich europejskich postaci i prądów intelektualnych jak Leon Degrelle, Julius Evola, Alain de Benoist, Aleksandr Dugin, Jose Antonio Primo de Rivera, do ideologów Trzeciej Pozycji i przedstawicieli Rewolucji Konserwatywnej. Mimo bycia świeckim ruchem szanują tradycyjne religie meksykańskie, zwłaszcza wiarę katolicką, jak i wysoce różnorodne przedchrześcijańskie wierzenia Meksyku. Zwracają uwagę na fakt, że misjonarze katoliccy dostrzegli znaczenie tradycyjnej indiańskiej wiedzy zachowując ją i inkulturując do tradycyjnej pobożności meksykańskiej (element tradycjonalizmu integralnego). Dostrzegają również podobieństwa między przedchrześcijańskimi wierzeniami Indian i przedchrześcijańskimi wierzeniami europejskimi/indoeuropejskimi. Nacjonalistyczny Front Meksyku jest w opozycji do jankeskiego protestantyzmu, masonerii, globalizmu i syjonizmu. Ma rewizjonistyczne podejście do religii holokaustianizmu. Utrzymuje dobre relacje z brazylijskimi integralistami, Forza Nuova, rumuńską Noua Dreapta, serbskim Obrazem, niektórymi polskimi środowiskami i z byłą hiszpańską partią Movimento Social Republicano.

Związek Narodowo-Synarchistyczny (inaczej: Unia Narodowo-Synarchistyczna, Narodowa Unia Synarchistyczna) jest meksykańską partią nacjonalistyczną powstałą w 1937 roku. Podstawową ideologią ugrupowania jest tzw. meksykański synarchizm, który w założeniu ma być przeciwieństwem anarchii rozumianej w sposób polityczny, społeczno-ekonomiczny i duchowy. Synarchizm jako alternatywę względem anarchii proponuje silne rządy odrzucające demoliberalizm i anarchię społeczną (wątek polityczny), partycypację ekonomiczną wszystkich grup społecznych, w tym robotników (wątek ekonomiczny) i oparcie społeczeństwa na fundamencie katolickim (wątek duchowy). Synarchizm można uznać za połączenie pozytywnych elementów koncepcji liberalnej takich jak swobodny rozwój indywidualny jednostek z tradycjonalistycznymi ideami jedności państwa i silnymi rządami, na czele których ma stać synarcha. Synarchizm jest więc połączeniem katolickich i tradycjonalistycznych zasad silnej autorytarnej władzy, personalizmu i organicznych stosunków społecznych. Meksykański synarchizm jest więc połączeniem następujących idei: narodowy syndykalizm, autorytaryzm, wiara katolicka razem z Katolicką Nauką Społeczną. UNS jest przeciwko socjalistycznej walce klas, liberalizmowi, ceni sobie hierarchię społeczną, a za źródła inspiracji uznaje encyklikę Rerum Novarum Leona XIII, austrofaszyzm Engelberta Dolfussa w Austrii, rządy Salazara w Portugalii, rządy Francisco Franco w Hiszpanii, hiszpański ruch falangistów i ruch Cristeros walczący w latach 20 z lewacką i antykatolicką władzą w Meksyku. Narodowa Unia Synarchistyczna jest członkiem organizacji World Union of National Socialists (Światowej Unii Narodowych Socjalistów) – założonej przez Georga Lincolna Rockwella organizacji zrzeszającej ugrupowania narodowo-socjalistycznej ze wszystkich krajów świata.

Flaga meksykańskich synarchistów

2. Chicanoski nacjonalizm, ruch chicanoski, chicanizm

Nacjonalizm chicano, znany inaczej jako Chicano Movement lub Chicanismo jest drugim opisanym w tym tekście rodzajem latynoskiego etnicznego nacjonalizmu charakterystycznego dla Latynosów mieszkających w południowo-zachodnich stanach USA. Chicanoski nacjonalizm opiera się na przekonaniu o istnieniu odrębnej „brązowej” rasy Amerykanów pochodzenia latynoskiego, którzy według przedstawicieli ruchu Chicano są odrębnym narodem. Rasowy charakter tego ruchu potwierdza fakt posługiwania się teminem „La Raza” przez chicanistów, który używają dla oznaczenia swojego własnego narodu. Termin „La Raza” pojawia się w nazwach organizacji latynoskich reprezentujących interes Chicanosów. Pojawia się w nazwie największej latynoskiej grupy wpływu National Council of La Raza, w nazwie lewicowo-nacjonalistycznej Raza Unita Party.

Za podstawę ideologiczną nacjonalizmu chicano można uznać esej „La raza cósmica” napisana przez José Vasconcelosa Calderóna zakładająca istnienie „piątej rasy” na kontynencie amerykańskiej, która w wyniku różnorodnego pochodzenia rasowego ma potencjał do stania się wiodącą rasą („rasą kosmiczną”) w tworzeniu nowego ładu światowego.

Jednym z podstawowych celów Chicano Movement jest powstanie niepodległego latynoskiego państwa Aztlán na terytoriach USA odebranych Meksykowi. Nazwa nawiązuje do krainy pojawiającej się w mitologii azteckiej położonej na północ od imperium azteckiego. Według legendy kraina jest pierwotną ojczyzną Azteków. Koncepcja państwa Aztlán została pierwszy raz przedstawiona w manifeście zatytułowanym „Plan Eespiritual de Aztlán”.

Flaga proponowanego państwa Aztlán

Co ciekawe, ruch Chicano często jest oskarżany przez swoich liberalno-prawicowych oponentów o bycie ruchem „nazistowskim”[11]. Faktem jest, że ideolog chicanizmu, wspomniany już José Vasconcelos w czasie II wojny światowej w Meksyku był agitatorem na rzecz zwycięstwa narodowo-socjalistycznych Niemiec[12], a flaga powszechnie używana przez Chicano Movement utrzymana jest w kolorystyce popularnej wśród wielu ugrupowań narodowo-socjalistycznych i generalnie narodowo-rewolucyjnych[13]. Flagi tej używa przykładowo ugrupowanie United Farm Workers reprezentujące interesy latynoskich rolników. Również popularne latynoskie ugrupowanie MEChA jest niekiedy nazywane ugrupowaniem „podobnym do ruchów neonazistowskich”[14].

Wyatt

Przedruk wyłącznie po uzyskaniu zgody redakcji portalu Nacjonalista.pl.

Flaga używana przez chicanoskich nacjonalistów, w tym przez ruch UFW

Chicanoski mural. Obok motywów indiańskich pojawiają się symbole, których nie trzeba Czytelnikom tłumaczyć

Przypisy: