Hilaire Belloc był nie tylko wybitnym angielskim pisarzem, autorem 153 książek, jednym z twórców dystrybucjonizmu, żarliwym katolikiem i obrońcą dziedzictwa Europy, ale także wielkim przyjacielem Polski i Polaków. Przypomnijmy jego słowa na temat Wiary i Europy, które przeszły do historii:
Cała ta gadanina o „perspektywach” to rzecz współczesna, a zatem stanowiąca wytwór czasów schyłkowych: koncepcja fałszywa, a więc i efemeryczna: nie zniżę się do tego poziomu. Przeciwnie raczej, oddam cześć prawdzie, i powiem, że nie ma czegoś takiego jak katolicka „perspektywa” w historii. Istnieje perspektywa protestancka, żydowska, mahometańska, japońska, i tak dalej. Ponieważ wszystkie te grupy poznają Europę czysto zewnętrznie. Katolik natomiast, zna ją wewnętrznie. Nie ma zatem katolickiej „perspektywy” historycznej, podobnie jak człowiek nie ma „perspektywy” samego siebie.
Wszyscy, istotnie, poznają człowieka tylko w „perspektywach”, poza tymi dwoma: nim samym i Bogiem, który go stworzył. Ci, gdy na niego patrzą, widzą go takim, jakim jest; wszyscy inni mają o nim ledwie kilka pojęć zewnętrznych; i te pojęcia, to właśnie „perspektywy”, z których wszystkie się różnią, i wszystkie są fałszywe. Ale samopoznanie to nie „perspektywa”: to rozumienie. Tak też właśnie ma się to z nami, którzy z wiary jesteśmy, i tą wielką opowieścią, jaką są dzieje Europy. Katolik, gdy czyta tę opowieść, nie błądzi w ciemnościach zewnętrznych, ale widzi w świetle, od wewnątrz. Nie potrafi zrozumieć jej całkowicie, bo jest bytem skończonym; ale on sam przynależy do tego, co musi zrozumieć. Wiara to Europa, Europa zaś – to Wiara.
Tym, co katolik wnosi do historii (na tych stronach słowa „historia” używam w znaczeniu historii chrześcijaństwa), jest samowiedza. Podobnie jak w konfesjonale penitent sam oskarża się o to, o czym wie, że jest prawdziwe, i czego inni ludzie nie mają mocy ani prawa osądzać, tak też katolik, gdy mówi o zjednoczonej cywilizacji Europy, gdy ją oskarża, oskarża ją o czyny i motywacje, które są również i jego.
Polecamy książki autorstwa Belloca i jemu poświęcone, która wydano w ramach „Biblioteki Szczerbca” – szczegóły TUTAJ i TUTAJ.
Na podstawie: nacjonalista.pl/chestertonpolska.org
5 września 2018 o 00:08
Ponadczasowe słowa wybitnego Europejczyka.
13 lutego 2021 o 16:21
Urodzony 27 lipca 1870 r., prawie nieznany w Polsce, Hilaire Belloc, był wybitną postacią w dziejach katolickiej literatury angielskiej. Nie można go pominąć również z innego powodu – był bowiem przyjacielem Chestertona. Tworzyli razem potężną „machinę wojenną” zwaną „Chesterbelloc”.
.
Polityka
.
Hilaire Belloc zaczął od polityki – był nawet posłem. Zrezygnował jednak z mandatu, kiedy zorientował się, kto naprawdę rządzi krajem. Władzę ma ten, kto ma pieniądze, a więc nie parlament, a „klika bogaczy”. Jako poseł niewiele mógł zrobić, zaczął więc walczyć piórem. Wypowiadał się przede wszystkim w publicystyce i w powieściach satyrycznych – Emanuel Burden (1904), Wybory Mr Clutterbucka (1908), Zmiana w gabinecie (1908). Pisał również eseje, monografie historyczne (Historia Anglii), rozprawy społeczno – ekonomiczne, wiersze. Swoje poglądy polityczne najpełniej wyraził w Niewolniczym państwie (The Servile State) w roku 1912. Przepowiadał nadchodzące przemiany ustrojowe, centralizację władzy i ograniczenie wolności obywatela. Doszedł do wniosku, że nierównomierny podział dochodu i własności prowadzi do ekonomicznego niewolnictwa.
.
„Chesterbelloc”
.
Walczyli razem o nową Anglię, Anglię chrześcijańską, wolną od „międzynarodowej finansjery”. Byli zaprzyjaźnieni do tego stopnia, że Shaw połączył ich nazwiska i tak powstał „Chesterbelloc”. Profesor Mroczkowski w Historii literatury angielskiej twierdzi jednak, że Belloc, choć obdarzony dużymi zdolnościami i temperamentem, nie dorównywał Chestertonowi błyskotliwością ani talentem, określa przy tym jego stanowisko jako bardziej zadzierżyście katolickie. Być może dlatego, że Belloc jako pół-Francuz przywykł do konieczności przeciwstawiania się angielskiemu, protestanckiemu otoczeniu. Jego ojciec był Francuzem, a matka Angielką. Dorastał w tradycji walki, stał się więc bojownikiem. Chestertona i Belloca bardzo wiele łączyło – światopogląd, koncepcja literatury, a także przyjaźń do Polski. I chociaż Chesterton robił wrażenie grubego, dobrodusznego i roztargnionego anioła, który z trudem usiłował robić srogie miny, a starannie wygolony Belloc ze szczękami buldoga i gromowładnym czołem przypominał raczej dyktatora lub wojującego kapitalistę – łączyła ich nie tylko wspólna tusza, lecz także wspólne poglądy na historię i politykę, wspólna pasja pisania ballad z „przesłaniem”, wspólne umiłowanie wina i pieśni. Obaj nie ograniczyli się jedynie do krytyki – przedstawili pozytywny program, zwany dystrybucjonizmem, ponieważ chodziło w nim o inną niż dotychczas dystrybucję podstaw bytowania.
.
Historia
.
Z działalnością polityczną Belloca łączy się jego działalność kulturalno – naukowa. Efektem zainteresowań przeszłością była na przykład czterotomowa Historia Anglii (History of England, 1925 – 1932). Tę amatorską syntezę można nazwać arcydziełem ze względu na przejrzystość języka i wykładu. Autor ujawnił w niej również swoją sympatię do Polski. Historyczne dzieła Belloca powstawały w latach 1899 – 1942. Witold Ostrowski zauważył, że tematycznie dotyczą one trzech wydarzeń w dziejach Europy: reformacji (Wolsey, Cranmer, Cromwell, Jak doszło do reformacji), rewolucji angielskiej (Charles I, James II) oraz Rewolucji Francuskiej (Danton, Robespierre, Maria Antonina, Napoleon, Kampania roku 1812 i Odwrót spod Moskwy). Właściwie nietrudno wyjaśnić takie a nie inne zainteresowania Belloca – chociażby jego pochodzeniem, zaangażowaniem w losy obu państw, losy Kościoła Katolickiego.
.
Satyra
.
Zawsze była jedną z najskuteczniejszych metod walki. Żaden utwór dydaktyczny nie ma takiej siły oddziaływania, jak dobra, ostra satyra. Belloc zapewne doskonale o tym wiedział, a w dodatku był znakomitym satyrykiem. Ośmieszał szablony literackie (Caliban’s Guide to Letters – Przewodnik Kalibana po literaturze, 1903), popularną koncepcję historii (Nowa historia Anglii pani Markham, 1926), głupio moralizującą literaturę dla dzieci (The Bad Child’s Book of Beasts – Księga bestii dla niegrzecznych dzieci, 1896; Moralny alfabet, 1899; Cautionary Tales – Opowiastki ostrzegawcze, 1907), arystokrację (Peers – Lordowie i More Peers – Więcej lordów, 1911).
.
Literatura
.
Belloc był literatem bardzo wszechstronnym: autorem biografii, powieści, reportaży z wędrówek po Europie (The Path to Rome – Ścieżka do Rzymu, 1902; Esto Perpetua, 1900; Rejs na Nonie, 1925; The Return to the Baltic – Powrót na Bałtyk, 1910), eseistą oraz poetą. Z Chestertonem dzielił zamiłowanie do pisania ballad, takich jak The Ballad of Our Lady of Częstochowa (Ballada o Matce Boskiej Częstochowskiej). Inne tytuły to Songs of the Southern Country (Pieśni opołudniowej Anglii, 1951), lub An Heroic Poem in Praise of Wine (Poemat bohaterski na chwałę wina, 1932). Są to utwory refleksyjne, w których Belloc wypowiedział swoją miłość do Boga, Kościoła i cywilizacji łacińskiej, swoje zamiłowanie do wędrówki, gawędy przy winie, wesołej piosence.