„Baśnie i legendy ziemi świętokrzyskiej” spisane przez Zenona Gierała, i wydane przez wydawnictwo Jedność (w ilustrowanym 272 stronicowym zbiorze, na kredowym papieże, z twardą oprawą, w formacie A4), doskonale pokazują jak Ziemia Świętokrzyska jest przeniknięta wiekami polskiej historii, zespolona z losem Polski, naznaczona losami wielkich Polaków.
Bohaterami ponad sześćdziesięciu baśni i legend są najczęściej ważne dla pogańskiej prehistorii i katolickiej historii Polski postacie.
Czytelnicy poznają pogańskie parę olbrzymów którzy kuli broń dla pogańskich bogów i przetrwali ich upadek. Boginkę Dziewannę (w innej legendzie Białą Panią władczynie Lechitów) która obroniła swój lud przed najazdem Rzymian pod wodzą Aleksandra Wielkiego, wodza Wiślan Widźmira.
Bohaterami katolickiej historii i postaciami legend są: Bolesław Chrobry, węgierski książę Emeryk który pozostawił w Polsce relikwie z Drzewa Krzyża, Zygmunt III Waza, mag Twardowski, Kazimierz Wielki, Esterka, święty Jacek, Jan III Sobieski i Marysieńka, Tadeusz Kościuszko, Bartosz Głowacki, Piotr Skarga.
Wśród wydarzeń opisanych w legendach są: wynalezienie podkowy, najazdy tatarskie, historie powstania zabytkowych budowli i zabytków kultury materialnej, historie miast, historie jak z dramatów Szekspira (łączące w sobie dzieje nieszczęśliwych miłości, namiętności, szaleństwa, zbrodni, kary, i upiorów), zarazy, wyprawy krzyżowe, sabaty czarownic, ukryte skarby, rozbicie dzielnicowe, diabły polskie, potop szwedzki, insurekcja kościuszkowska i kosynierzy, ukryte skarby, rokosz Zebrzydowskiego, najazdy mongołów i Tatarów.
Drugą częścią „Baśni i legend ziemi świętokrzyskiej” są komentarze historyczne do każdej z opowieści. Teksty kronik. Opisy zabytków. Kontekstu historycznego i etnograficznego opowieści (co doskonale ukazuje jak prowincjonalne miejscowości Ziemie Świętokrzyskiej są świadectwami wydarzeń sprzed wielu wieków, jak żywa jest pamięć o nie tylko katolickiej historii, ale i o pogańskiej prehistorii).
Lektura „Baśni i legend ziemi świętokrzyskiej” to nie dość że świetna rozrywka, ale też i doskonała edukacja patriotyczna. Lekcja kulturowej tożsamości: polskiej, łacińskiej i katolickiej. Historia ziemi gdzie każdy kamień i każde drzewo żyje Polską. Gdzie zapomniana polskość czeka na swoje odrodzenie.
Jan Bodakowski
Najnowsze komentarze