Na Kresach polscy cywile, polska partyzantka i konspiracja, byli podczas II wojny światowej mordowani przez nazistów (i ich litewskich oraz ukraińskich sojuszników), a także przez sowietów (pod niemiecką okupacją przez sowiecką partyzantkę). Po wojnie polskich patriotów mordowali sowieci i ich polskojęzyczni kolaboranci. W 1944 roku w oddziałach partyzanckich Armii Krajowej na Kresach walczyło 18.000 żołnierzy. Po rozpoczęciu kolejnej sowieckiej konspiracji Kresów partyzantka polska walczyła z okupantem do 1949 roku, pojedyncze osoby walczyły zbrojnie do końca lat pięćdziesiątych (część oddziałów z Kresów walczyła na terenie „Polski” ludowej). Do końca 1945 roku w walkach z NKWD zginęło 1000 żołnierzy (tyle samo co pod Monte Cassino). Do końca 1944 roku NKWD zabiło na Kresach kilka tysięcy polskich cywilów.
Ten dramatyczny rozdział historii Polski przybliża czytelnikom ponad 350 stronicowy album wydany przez wydawnictwo Rytm i Instytut Pamięci Narodowej. Autorami tej monumentalnej pracy pod tytułem „Brygady „Łupaszki”. 5 i 6 Wileńska Brygada AK w fotografii 1943–1952” są Kazimierz Krajewski, Tomasz Łabuszewski, Piotr Niwiński.
Album zawiera losy poszczególnych oddziałów, ich uzbrojenie i stan osobowy. Na każdej stronie znajduje się kilka zdjęć i reprodukcji dokumentów. Szkoda tylko że zdjęcia nie zostały obrobione cyfrowo i są niewyraźne. Niezwykle poruszające są uśmiechnięte twarzy młodych polskich patriotów uwiecznione na zdjęciach pamiątkowych, fotografiach z postojów, marszów i ćwiczeń. Podpisy pod ilustracjami przybliżają codzienne życie oddziałów partyzanckich. Album zamyka dokumentacja komunistyczna z procesu wyniszczania polskich patriotów. Zdjęcia aresztowanych i skatowanych młodych akowców w obliczu śmierci.
Jan Bodakowski
23 marca 2011 o 16:37
Smutny kawałek historii, lecz wart pamięci.